به گزارش «اخبار خودرو»، قرعه‌کشی خرید و واگذاری خودرو طی روزهای گذشته درحالی انجام شده که اکثر شرکت‌کنندگان دستشان از خرید خودرو کوتاه است و بسیاری نیز بدون نیاز به‌خودرو اقدام به‌ثبت‌نام کرده و راه برنده شدن در این شرایط را پیدا کرده‌اند. اما درهرحال تمهیدات بسیاری برای محدود کردن شانس دلالان برای شرکت در قرعه‌کشی اندیشیده شده بود و تلاش بر این بود که بخت مصرف‌کننده واقعی هرچه بیشتر شود. برخلاف بسیاری از پیش‌بینی‌ها در این قرعه‌کشی نام تعدادی از مصرف‌کنندگان واقعی نیز به‌عنوان برنده اعلام شده است. برخی کارشناسان نیز می‌گویند هرچند روش قرعه‌کشی از لحاظ دسترسی راحت به‌سایت برای ثبت‌نام مثبت ارزیابی می‌شود، اما درنهایت باز هم خروجی کار، توزیع رانت با شانس برابر و به‌روش قرعه‌کشی است.
مشکل پرداخت وجه ظرف 48 ساعت
سعید یکی از افرادی است که در این قرعه‌کشی برنده یکی از خودروها شده است. وی به‌روزنامه «دنیای‌خودرو» می‌گوید: «باورم نمی‌شد که اسم من به‌عنوان برنده خرید خودرو اعلام شود. به‌همین دلیل پول مورد نیاز را آماده نکرده بودم. فکر هم نمی‌کنم در این 48 ساعت بتوانم بیش از 50 میلیون‌تومان را فراهم کنم.» وی که به‌شدت نیاز به خودرو دارد و روی فروش خودرو قدیمی‌اش برای خرید خودرو جدید حساب کرده است، حالا می‌گوید که نمی‌تواند خودرو قدیمی‌اش را به‌این سرعت به‌فروش رساند. وی اظهار می‌کند: «به‌محض اینکه متوجه شدم درقرعه‌کشی برنده شده‌ام، اقدام به آگهی فروش خودرو کردم، اما از روز گذشته تاکنون حتی یک نفر هم برای این آگهی تماس نگرفته است. نمایشگاه‌ها و دلال‌ها هم با قیمت بسیار پایینی حاضر به‌خرید هستند که عملا با این قیمت نمی‌توانم تمام پول خودرو جدید را تامین کنم.»
شرط پرداخت پول خودرو در 48 ساعت احتمالا بسیاری از برنده‌های قرعه‌کشی را از دور خارج می‌کند. بسیاری با وجود فرصت بیش از 10 روز به‌دلیل شانس پایین برای برنده‌شدن در این قرعه‌کشی و حجم بالای افراد ثبت‌نام‌کننده، برای تامین بخش نخست پول خود تلاش و اقدامی نکرده‌اند. شرط 48 ساعته برای پرداخت درشرایطی به‌صورت سفت و سخت اعمال می‌شود که معمولا تحویل خودرو از سوی خودروسازان با تاخیر بسیاری همراه است. شاید بهتر باشد زمان پرداخت قسط اول حداقل به‌مدت یک‌هفته افزایش یابد.
موج سرخوردگی در میان بازندگان
محمد از دیگر افرادی است که در این قرعه‌کشی خوش‌شانس بوده است. وی به «دنیای‌خودرو» می‌گوید: «این نخستین‌بار است که برای خرید خودرو اقدام کرده‌ام و طبیعتا بسیار خوشحالم که خودرو مورد نظرم را می‌توانم دریافت کنم. اما برای برادر و دوستم که شرایطی مشابه من داشته‌اند، بسیار ناراحتم. چراکه هر دو نیاز شدیدی به‌خودرو داشتند. امیدوارم درطرح‌های بعدی افرادی که به‌خودرو احتیاج ندارند، ثبت‌نام نکنند تا شانس خرید بالا برود. از خودروسازان نیز می‌خواهم که برای این‌گونه قرعه‌کشی‌ها خودروهای بیشتری درنظر بگیرند.» براین‌اساس، قرعه‌کشی خودرو به‌رغم توزیع به‌ظاهر عادلانه فرصت خرید برای همه، به‌اعتقاد برخی کارشناسان سبب توزیع رانت در جامعه خواهد شد. حسن کریمی‌سنجری، کارشناس صنعت‌خودرو با بیان اینکه طرح قرعه‌کشی خودرو التهاب بازار را آرام نمی‌کند، می‌گوید: «واگذاری خودرو از طریق قرعه‌کشی به‌عنوان تنها راه برون‌رفت از شرایط فعلی یک تدبیر ناقص است. چراکه موجی از سرخوردگی را برای بازندگان به‌وجود خواهد آورد.»
همچنین یکی از مدیران سابق خودروسازی کشورمان که خواسته است نامی از او برده نشود، درخصوص تبعات این قرعه‌کشی می‌گوید: «این کار مجموعه‌ای از رانت را درکشور توزیع می‌کند و مردم را به این شرایط عادت می‌دهد. احتمالا درآینده برای برخی از کالاهای دیگر نیز شاهد قرعه‌کشی خواهیم بود. قرعه‌کشی برای خودرو نظم اقتصادی را برهم می‌زند و بازار را دچار التهاب بیشتری می‌کند. چراکه توزیع 25 هزار دستگاه خودرو دردی از نیاز بیش از یک‌میلیون دستگاهی خودرو دربازار دوا نمی‌کند.» وی تاکید می‌کند: «همچنین با وجود سختگیری برای فروش خودرو، باز هم شاهد دلالی در بازار خواهیم بود.»
قول و قرارهای غیرمحضری!
به‌نظر می‌رسد از ساعتی که نتایج اعلام شد، دلالی شکل گرفته است. الف.س یکی از افرادی است که درقرعه‌کشی یک دستگاه خودرو از ایران‌خودرو برنده شده و چون نیازی به‌این خودرو ندارد، می‌خواهد در ازای دریافت 10 میلیون‌تومان امتیاز این خودرو را به‌فرد دیگری واگذار کند. وی به‌روزنامه «دنیای‌خودرو» می‌گوید: «اصلا انتظار درآمدن نامم در این قرعه‌کشی را نداشتم و درحال‌حاضر پولی هم برای خرید این خودرو ندارم. اما قرار است در ازای دریافت مبلغی بین 7 تا 10 میلیون‌تومان امتیاز آن را به‌فرد دیگری واگذار کنم. هرچند قرار من با خریدار امتیاز درحد یک قولنامه دستی و رد و بدل شدن سفته است.»
فرد خریدار نیز درخصوص اینکه خودرو تا یک سال در رهن خودروساز باقی می‌ماند و امکان ثبت محضری ندارد، به‌خبرنگار «دنیای‌خودرو» می‌گوید: «قرار است یک قولنامه و همچنین 100میلیون تومان سفته از فروشنده دریافت کنم؛ اما امیدوارم بعد از یک سال بتوانم خودرو را با بیش از 40 میلیون‌تومان سود به‌فروش برسانم.» به‌نظر می‌رسد انجام قرعه‌کشی و همه مواردی از این دست نمی‌تواند بازار ملتهب خودرو را نجات دهد و همچنین باعث نجات صنعت‌خودرو شود. اصولا بسیاری از افراد که دستشان از خرید خودرو کوتاه مانده است بار دیگر به‌سمت بازار آزاد می‌روند که همین مساله شاید موجب تغییر قیمت خودرو درآینده نزدیک شود.
